Di bernameya ku di çarçoveya 25'ê Mijdarê Hefteya Têkoşîna li Dijî Tundiya li Ser Jinê de ji aliyê Komeleya Piştevaniya Ji bo Şert û mercên Jinan (DAKAHDER) hat lidarxistin de Nurcîhan Temur û Parêzer Asli Karataş axêverên 24'ê Mijdarê bûn. Di webinara ku ji Baroya Amedê Parêzer Merva Demîrcan moderatoriya wê kir gelek jinên femînîst hatin cem hev.
Sêyemîn ji bernameyên ku ji aliyê DAKAHDERê ve di çarçoveya Hefteya Li Dijî Tundiyê de li ser mijara Şîdeta Sîberî/Tundiya Dijîtal a li ser bingeha Zayendî pêk hat.
Nurcîhan Temur, di axaftina xwe de anî ziman ku şîdeta sîber çi ye, kî li ber xwe dide û kiryar kî ne, Parêzer Asli Karataş jî der barê rêbazên têkoşîna li dijî şîdeta dijîtal û pîvanên wê yên hiqûqî de agahî da.
'Şîdeta sîber her ku diçe zêde dibe'
Temurê ku yekem axaftvan bû, destnîşan kir ku hê pênaseyeke hevpar a şîdeta sîber tune ye, lê termînolojiya di vî warî de her roj dewlemendtir dibe.
Temur wiha got: “Têmûrkirina bûyerên li derdorên dîjîtal asta şîdetê kêm nekir.
Mîna her cure şîdeta li ser bingeha zayendî, şîdeta sîber jî a
Wî amaje kir ku ev yek encama binpêkirina mafên mirovan û newekheviyê ye.
Temur, da zanîn ku newekhevî bi serdema pandemîk re li cîhanê kûrtir dibin û got, "Şîdeta sîber a ku şîdeta zayendîparêz e jî zêde dibe."
Şîdeta sîber çi ye?
Têmûr anî ziman ku şîdeta sîber cureyên cuda hene û ev têgîn wiha vegot:
şopandina sîber,
Şopandina nav: Bi e-name, peyamên serhêl, an înternetê re çêdibe
Destdirêjiya sîber: E-name û peyamên eşkere yên cinsî yên nexwestî
Cyberbullying: Tehdekirina bi karanîna teknolojiyên dîjîtal
Destdirêjiya zayendî ya li ser bingeha dîtbarî: Belavkirina serhêl a wêne an vîdyoyên eşkere yên cinsî bêyî razîbûna kesê di wêneyê de
'Divê yekîtî bê avakirin'
Parêzer Aslı Karataş jî li ser şideta dîjîtal çi dikare bê kirin axaftinek kir.
Karataş destnîşan kir ku divê kesên bi vê rewşê re rû bi rû ne, ji ber binpêkirina rêgezên exlaqî yên şîrketan serî li platforma têkildar bidin. Karataş, anî ziman ku divê ew piştgiriyê bidin kesên mexdûrên tundiyê û hevgirtinê pêk bînin û wiha dewam kir:
Wî got, "Divê tedbîrên ewlehiyê bên girtin, delîl bên komkirin, dîmenên dîmenan werin kişandin, bi kesê ku pê bawer in re were parve kirin, gilî bê kirin (di pêşerojê de ew dikare wekî şahid serlêdan bike)" û destnîşan kir ku şîdeta dîjîtal e. di bin navê TPC de hat cezakirin.
Tedbîrên şîdetê yên dîjîtal!
Karataş tedbîrên ku ji bo ewlehiya dîjîtal bên girtin wiha rêz kir:
"Em şîfreya xwe pir caran diguherînin, şîfreyek hêsan saz nekin, bala xwe bidin karanîna li qada hevpar, pirsên endametiyê bi baldarî bixwînin, li ser nameyên spam pir baldar bin, bala xwe bidin ka kîjan sepanên ku em saz dikin dikarin werin gihîştin."
Çalakiya Zoomê piştî bersiva pirsên beşdaran bi dawî bû.